Từ khi bắt đầu tối ưu hóa cho AI tạo sinh, tôi nhận ra ngay một điều: các phân tích và chiến thuật SEO truyền thống không còn đủ để đảm bảo sự tăng trưởng bền vững nữa.
Các công cụ AI giờ đây trả lời câu hỏi của người dùng một cách trực tiếp và chỉ trích dẫn một vài nguồn tham khảo. Hệ quả là, các tìm kiếm zero-click đã tăng vọt từ 56% lên 69% sau khi Google tung ra AI Overviews. Thậm chí, chưa đến 20% người dùng nhấp vào một liên kết bên ngoài, và con số này giảm xuống dưới 4% trong chế độ AI.
Hành vi của người tiêu dùng cũng đang thay đổi chóng mặt. Gần một phần tư người tiêu dùng đã bắt đầu mua sắm với sự trợ giúp của AI, và khoảng 60% đã dùng các công cụ AI thay cho công cụ tìm kiếm để nhận đề xuất sản phẩm.
Nói một cách đơn giản, các công cụ AI tạo sinh giờ đây đã trở thành một cánh cổng quan trọng dẫn đến thương hiệu của tôi. Vì vậy, tôi buộc phải theo dõi và tối ưu hóa để có được traffic và sự hiện diện bên trong chúng.
Trong bài viết này, tôi sẽ hướng dẫn bạn từng bước cách thực hiện phân tích khoảng trống trích dẫn AI bằng các công cụ AI Brand Visibility của Similarweb, lấy dữ liệu của PayPal làm ví dụ thực tế.
Phân Tích Khoảng Trống Trích Dẫn AI Là Gì?
Phân tích khoảng trống trích dẫn AI là quy trình so sánh một cách có hệ thống về tần suất, địa điểm và bối cảnh mà thương hiệu của bạn được trích dẫn trong các câu trả lời của AI so với đối thủ cạnh tranh.
Thay vì chỉ dừng lại ở câu hỏi “Thương hiệu của tôi có xuất hiện trong kết quả AI không?”, tôi chia nhỏ vấn đề thành các lớp cụ thể hơn:
- Câu trả lời AI nào đề cập đến thương hiệu của tôi (và câu nào không)?
- Tôi đang mạnh hay yếu ở những chủ đề nào?
- Những trang web nào đang mang lại các trích dẫn này?
- Trang cụ thể nào của họ đang được tham chiếu?
Bằng cách lượng hóa các yếu tố này, tôi có thể thấy chính xác nơi các đối thủ đang giành được sự hiện diện mà tôi thì không, từ đó biến những khoảng trống này thành một lộ trình hành động rõ ràng.
Tại Sao Phân Tích Khoảng Trống Trích Dẫn AI Lại Quan Trọng?
- AI đang định hình quyết định của người dùng: Trong nhiều truy vấn, câu trả lời của AI là toàn bộ trải nghiệm người dùng. Khả năng hiển thị lúc này được đo bằng số lượt trích dẫn, chứ không phải thứ hạng.
- Các trích dẫn có thể bị ảnh hưởng: Nghiên cứu của Yext cho thấy 86% các trích dẫn AI đến từ các nguồn do chính thương hiệu kiểm soát (website, danh bạ, v.v.). Điều này có nghĩa là bạn hoàn toàn có thể chủ động tác động.
- So sánh làm lộ ra các khoảng trống: Việc so sánh các trích dẫn theo từng chủ đề và tên miền sẽ tiết lộ những điểm mạnh và điểm yếu ẩn giấu.
- Insight thúc đẩy hành động: Khi bạn biết những trang web có ảnh hưởng nào đang trích dẫn đối thủ, bạn có thể xây dựng mối quan hệ hoặc tạo ra nội dung để lấp đầy khoảng trống đó.
- Bây giờ là thời điểm vàng để dẫn đầu: Hầu hết các nhà lãnh đạo marketing vẫn chưa chắc chắn về cách đo lường thành công trong tìm kiếm AI. Những thương hiệu bắt đầu theo dõi trích dẫn ngay từ bây giờ sẽ đi trước đối thủ một bước.
Khuôn Khổ D.E.E.P. Cho Phân Tích Khoảng Trống Trích Dẫn
Tôi thường chia quy trình phân tích thành bốn giai đoạn theo khuôn khổ D.E.E.P.:
- Define (Xác định): Xác định mục tiêu và đối thủ cạnh tranh.
- Explore (Khám phá): Phân tích toàn cảnh bối cảnh trích dẫn.
- Evaluate (Đánh giá): Đánh giá các khoảng trống ở nhiều cấp độ (chủ đề, tên miền, URL).
- Plan (Lập kế hoạch): Xây dựng một kế hoạch hành động dựa trên dữ liệu.
Bước 1: Xác định các chỉ số ban đầu
Trước khi phân tích, cần xác định thành công trông như thế nào. Với PayPal, tôi đặt ra các câu hỏi về khả năng hiển thị so với đối thủ, thị phần theo từng chủ đề, và sự phân bổ của các trích dẫn.
Về khả năng hiển thị so với đối thủ:
- PayPal đang được nhìn thấy nhiều đến đâu so với Apple Pay, Google Pay và Stripe trên tất cả các nhóm chủ đề?
- Thương hiệu nào được nhắc đến nhiều nhất trong các câu trả lời do AI tạo ra?
- Thị phần hiện diện theo chủ đề: Ở các chủ đề như ví điện tử, thương mại điện tử,… mức độ xuất hiện của PayPal so với đối thủ như thế nào?
Về phân bổ trích dẫn:
- Có bao nhiêu domains trích dẫn PayPal so với các đối thủ?
- Điểm ảnh hưởng trung bình của các tên miền đó là bao nhiêu?
Phân tích URL:
- Những URL cụ thể nào đang đóng góp vào lượng trích dẫn?
- Các trang web có mức độ ảnh hưởng cao đang liên kết tới PayPal hay tới đối thủ nhiều hơn?
Chúng tôi sử dụng Similarweb AI Brand Visibility để trả lời các câu hỏi này.
Bước 2: Đánh giá tổng quan về khoảng trống hiển thị
Trong tab Brand Overview của Similarweb, tôi thấy ngay các chỉ số chính. Ví dụ, khả năng hiển thị của PayPal là 45.71%, nghĩa là thương hiệu được đề cập trong 576 trên 1,260 câu trả lời. Tuy nhiên, thị phần đề cập của họ chỉ là 7.08%, cho thấy đây là một không gian có rất nhiều thương hiệu khác cùng được nhắc đến. Khi so sánh với đối thủ, khả năng hiển thị của PayPal gần gấp đôi Apple Pay và Google Pay.
Một điểm đáng chú ý là mức độ hiện diện của PayPal cao gấp khoảng hai lần so với Apple Pay và Google Pay trên tất cả các nhóm chủ đề. Bên cạnh đó, dữ liệu cũng cho thấy tất cả các thương hiệu trong biểu đồ đều ghi nhận mức giảm hiện diện trong 7 ngày vừa qua. Những chỉ số nền tảng này giúp tạo bối cảnh cần thiết cho các phân tích chuyên sâu hơn.
Bước 3: Khám phá khoảng trống hiển thị theo từng chủ đề
Cái nhìn tổng quan là chưa đủ. Tôi cần đi sâu vào từng chủ đề cụ thể.
- Chủ đề “Ví điện tử”: Biểu đồ cho thấy một câu chuyện khác. Apple Pay dẫn đầu với 58% khả năng hiển thị, theo sau là Google Pay với 52%, trong khi PayPal tụt xuống 46%. Đây rõ ràng là một khoảng trống mà PayPal cần cải thiện.
- Chủ đề “Thương mại điện tử”: Tại đây, đối thủ đã thay đổi. Shopify (39%) và WooCommerce (34%) dẫn đầu, trong khi PayPal chỉ có 26%.
- Chủ đề “Dịch vụ tài chính”: PayPal dẫn đầu với 19%, nhưng khoảng cách với các đối thủ khác rất hẹp.
- Chủ đề “Chuyển tiền”: Đây là sân nhà của PayPal. Họ dẫn đầu với 63% khả năng hiển thị, nhưng Wise đang bám rất sát ở mức 59% và có xu hướng tăng lên.
- Chủ đề “Giao dịch trực tuyến”: PayPal tiếp tục dẫn đầu với 56%, theo sau là Stripe với 38%.
Bây giờ tôi sẽ tóm tắt tất cả các điểm hiển thị của Paypal cùng với đối thủ cạnh tranh của họ:
| Chủ đề | PayPal (%) | Apple Pay (%) | Google Pay (%) | Stripe (%) |
|---|---|---|---|---|
| Tất cả chủ đề | 46 | 26 | 23 | 22 |
| Ví điện tử | 46 | 58 | 52 | 6 |
| Thương mại điện tử | 26 | 14 | 11 | 19 |
| Các dịch vụ tài chính | 19 | 7 | 5 | 8 |
| Chuyển tiền | 63 | 18 | 18 | 6 |
| Giao dịch trực tuyến | 56 | 33 | 30 | 38 |
Có thể rút ra điều gì từ dữ liệu này?
Trong nhóm đối thủ trực tiếp, PayPal đang sở hữu thị phần hiện diện cao nhất trên các chủ đề. Dù không dẫn đầu ở mọi chủ đề, họ vẫn có mức độ hiện diện vượt trội hơn phần lớn các đối thủ trong đa số chủ đề trọng tâm.
Phần lớn đối thủ cạnh tranh tập trung đầu tư vào hai nhóm chủ đề chính: “ví điện tử” và “giao dịch trực tuyến”. Điều này tạo ra ba chủ đề khác nơi PayPal có thể gia tăng hiện diện dễ dàng hơn, với mức độ cạnh tranh thấp hơn từ các đối thủ cốt lõi.
PayPal nên tập trung vào những chủ đề nào để tăng mức độ hiện diện trên AI?
Đối với PayPal, hai chủ đề nổi bật để ưu tiên đầu tư là ví điện tử và thương mại điện tử.
Đây đều là các lĩnh vực có mức độ liên quan cao đến PayPal.
Ở chủ đề Ecommerce, mức độ hiện diện của đối thủ còn rất thấp, mở ra không gian tăng trưởng rộng cho PayPal.
Điều này cũng đúng với chủ đề Financial services, tuy nhiên mức độ gắn kết với giá trị cốt lõi của PayPal thấp hơn, nên đầu tư vào đây có thể mang lại giá trị không tối ưu.
Hiện PayPal đang đứng thứ 3 ở chủ đề Digital wallets, vốn là chủ đề cốt lõi của thương hiệu. Việc tăng cường hiện diện và xây dựng thẩm quyền nội dung ở nhóm chủ đề này là bắt buộc.
Bước 4: Phân tích sự phân bổ của các trích dẫn
Sau khi có cái nhìn tổng quan, tôi cần hiểu các trích dẫn đến từ đâu. Tôi chuyển sang tab Citation Analysis. Tại đây, tôi có thể thấy các chỉ số như Domain Influence và phân bổ trích dẫn trong các câu trả lời có và không có đề cập thương hiệu. Đối với PayPal, các trang được trích dẫn nhiều nhất bao gồm wikipedia.org, nerdwallet.com, và forbes.com.
Bước 5: So sánh chỉ số trích dẫn với đối thủ
Bây giờ, tôi lặp lại quy trình ở Bước 4 cho các đối thủ như Apple Pay, Google Pay và Stripe. Bảng so sánh tổng hợp cho thấy một bức tranh rõ ràng: ví dụ, Apple Pay có Domain Influence cao hơn nhiều (26% so với 12% của PayPal), cho thấy website chính chủ của họ được AI tin tưởng và trích dẫn thường xuyên hơn.
Bước 6: Đi sâu vào khoảng trống theo chủ đề và tên miền
Tôi tiếp tục sử dụng bộ lọc theo chủ đề, ví dụ như “Ví điện tử”. Dữ liệu cho thấy Apple Pay không chỉ có nhiều trích dẫn hơn mà các trích dẫn đó còn đến từ các URL có điểm ảnh hưởng (influence score) cao hơn. Để lấp đầy khoảng trống này, kế hoạch hành động sẽ là sản xuất nội dung chất lượng cao về “ví điện tử” và quảng bá nó trên các trang tài chính và công nghệ có thẩm quyền.
Bước 7: Lập kế hoạch hành động để lấp đầy khoảng trống trích dẫn
Cuối cùng, tôi tổng hợp tất cả các insight đã thu thập để xây dựng một kế hoạch hành động cụ thể: xác định mục tiêu rõ ràng, ưu tiên các chủ đề và tên miền cần nhắm đến, đánh giá thời gian và nguồn lực cần thiết, và xây dựng một lộ trình thực thi với các chỉ số đo lường (KPI) cụ thể.
Tôi Sẽ Làm Gì Để Giúp PayPal Lấp Đầy Khoảng Trống?
Nếu là SEO của PayPal, tôi sẽ ưu tiên 3 việc sau:
- Tối ưu hóa cho các câu lệnh về “ví điện tử”: Phát triển các bài viết hướng dẫn toàn diện, so sánh các tính năng, và giải quyết các vấn đề người dùng hay gặp phải.
- Hợp tác với các trang có ảnh hưởng lớn: Tiếp cận các trang như techradar.com, pcmag.com, và nerdwallet.com để cung cấp các bài đánh giá, case study hoặc nghiên cứu có đề cập đến PayPal.
- Cải thiện quan hệ đối tác thương mại điện tử: Khuyến khích các nền tảng TMĐT làm nổi bật PayPal như một phương thức thanh toán trong các tài liệu hướng dẫn của họ.
Kết Luận & Các Bước Tiếp Theo
Phân tích khoảng trống trích dẫn AI là một hoạt động thiết yếu để các thương hiệu duy trì sự hiện diện trong thế giới do AI dẫn dắt. Bằng cách so sánh một cách có hệ thống thương hiệu của bạn với đối thủ, đi sâu vào từng chủ đề và tên miền, bạn có thể xác định các mẫu hình, lấp đầy các khoảng trống và củng cố vị thế của mình.
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)
Phân tích khoảng trống trích dẫn AI là gì?
Đây là quy trình đo lường tần suất thương hiệu của bạn được trích dẫn trong các câu trả lời của AI so với đối thủ, từ đó xác định những nơi bạn còn thiếu sót.
Tại sao phân tích khoảng trống trích dẫn AI lại quan trọng?
Vì các công cụ AI ưu tiên trích dẫn các nguồn đáng tin cậy. Nếu bạn không nằm trong số đó, bạn sẽ không được đề cập. Việc hiểu rõ các khoảng trống giúp bạn chủ động tối ưu hóa để xuất hiện trong các câu trả lời của AI.
Làm sao để so sánh khả năng hiển thị AI của tôi với đối thủ?
Sử dụng công cụ AI Brand Visibility của Similarweb. Bắt đầu từ tab Brand Overview để xem các chỉ số tổng quan, sau đó so sánh chi tiết theo từng chủ đề để xác định nơi đối thủ đang dẫn trước.
Tôi nên thực hiện phân tích này bao lâu một lần?
Nên thực hiện hàng quý hoặc hàng tháng, vì các mô hình AI cập nhật rất thường xuyên và bối cảnh cạnh tranh có thể thay đổi nhanh chóng.
“Domain influence” là gì và nó được đo lường như thế nào?
Đây là chỉ số đo lường tỷ lệ phần trăm các câu trả lời của AI có chứa trích dẫn từ chính trang web của bạn. Điểm số cao cho thấy trang web của bạn được xem là một nguồn đáng tin cậy.
Làm sao để xác định các chủ đề mà thương hiệu của tôi yếu về trích dẫn AI?
Hãy xem xét khả năng hiển thị ở cấp độ chủ đề. Chọn từng chủ đề trong biểu đồ so sánh và ghi lại tỷ lệ hiển thị của bạn và đối thủ. Những chủ đề mà tỷ lệ của bạn thấp hơn chính là các khoảng trống.
